Preventie en mondhygiëne

De basis van een goede mondhygiëne is het tandenpoetsen, zo houdt u het gebit en het tandvlees gezond en kunt u problemen aan het gebit voorkomen (preventie).

Wat is tandplak?
Op en tussen de tanden en kiezen ontstaat tandplak. Dit is een gelig laagje dat veelal op de overgang van het tandvlees naar de tand of kies zit.
Tandplak bestaat hoofdzakelijk uit bacteriën en afvalproducten van bacteriën. Als de tandplak niet regelmatig wordt verwijderd, kunnen er tandvleesontstekingen en gaatjes in het gebit ontstaan.

Borstel:
Kies voor een zachte borstel met een kleine kop. De borstel dient elke drie maanden te worden vervangen, of eerder, als de borstelharen wijd uitstaan. (Dit is eigenlijk een teken dat er te hard wordt gepoetst!). Ook kan er worden gekozen voor een elektrische tandenborstel. Deze kan een handig hulpmiddel zijn voor het effectief poetsen omdat de poetsbeweging vanzelf gaat en de bostel alleen in de goede positie hoeft te worden gehouden.

Tandpasta:
Welke tandpasta u kiest maakt niet zo heel veel verschil. Kies voor een pasta die u lekker vindt en let er op dat er fluoride in zit. Een halve tot één centimeter tandpasta is voldoende. Maak de tandenborstel niet nat zodat er minder schuim ontstaat zodat u beter zicht houd op het poetsen.

Methode:
Er bestaan verschillende poetsmethoden. Veelal wordt de methode geadviseerd waarbij de overgang van de tand naar het tandvlees goed wordt gereinigd. (Bass-methode).

Zet de borstel schuin (in een hoek van 45*) op het tandvlees, zodat bij het borstelen de haren iets onder het tandvlees komen.

Met een korte heen en weergaande beweging wordt de tandplak effectief verwijderd. Heel veel druk is niet nodig, dit kan zelfs leiden tot schade aan tandvlees. Poets per kaak de drie B’s: Boven-Buiten-Binnenkant. Houd een vaste volgorde aan, dit om te voorkomen dat u plaatsen overslaat. Poets ten minste twee maal per dag voor twee minuten.

Bovenkaak poetsen:

Onderkaak poetsen:

verwijderen van tandplak tussen de tanden en kiezen.

Om tandplak te verwijderen tussen uw tanden en kiezen kunnen verschillende materialen worden gebruikt, zoals flossdraad, tandenstokers of ragers.
Als de ruimte tussen de tanden en kiezen smal is, kunt u het beste flossdraad gebruiken. Zijn de ruimtes wat groter, kunt u tandenstokers gebruiken en is de ruimte te groot voor stokers, gebruik dan beter een rager.
Het reinigen tussen de tanden en kiezen is belangrijk omdat dat de plaatsen zijn waar de tandenborstel niet kan schoonmaken. En zo kunt u uw tandvlees gezond houden en voorkomt u dat er tussen de tanden en kiezen gaatjes ontstaan.

Het gebruik van een flosdraad:
 

Neem een stuk flossdraad van ongeveer 40 cm, wikkel de losse uiteinden om de middelvingers en houd ongeveer 3 cm strak tussen de duimen en wijsvingers.

Breng met gedoseerde kracht een heen- en weergaande beweging het draad door het contactpunt.

Trek de draad strak rond de tand of kies en breng de draad zover mogelijk onder het tandvlees. haal de draad dan,
terwijl u strak contact houd met de tand of kies met een korte heen- en weergaande beweging terug naar het contactpunt.

Trek de draad nu strak om de aangrenzende zijkant van de tand of kies. breng de draad weer onder het tandvlees
en terwijl u contact houd met de tand of kies brengt u de draad weer naar het contactpunt.

Breng de draad dan met een zagende beweging weer terug door het contactpunt en haal hem terug.

Ga door naar de volgende tand of kies en gebruik voor elke ruimte een schoon stukje draad.

Het gebruik van tandenstokers:
Als de ruimte tussen de tanden en kiezen wat groter is, kunt u ook gebruik maken van tandenstokers. Een goede tandenstoker is van hout, driehoekig van vorm met een platte kant en loopt toe in een punt. (dus géén cocktailprikker) Ze zijn er in verschillende diktes. In het begin kan het zijn dat het stoken gevoelig is en het tandvlees gaat bloeden. Dit komt omdat het tandvlees waarschijnlijk wat ontstoken is. Wanneer u elke dag een tandenstoker gebruikt zal de gevoeligheid afnemen en het bloeden stoppen. Bloedend tandvlees kan ook het gevolg zijn van een verkeerde techniek. Blijft het bloeden of wordt het erger, ga dan naar uw tandarts.

Houd de tandenstoker tussen duim en wijsvinger. met de andere vingers steunt u op de aangrenzende tanden en kiezen.
maak de stoker nat met speeksel, hierdoor wordt hij wat buigzamer en voorkomt u breuk.

zet de platte kant van de stoker op het tandvlees, onder het punt waar de tanden en kiezen tegen elkaar aan staan.

voorkomt prikken in uw tandvlees. prikt u toch in het tandvlees, houd de stoker dan iets schuiner.

duw de tandenstoker een aantal keren tussen de tanden en kiezen. maak een soort x-vorm om een groter oppervlak te
kunnen reinigen.

reinig alle ruimtes waar een tandenstoker tussen past. (x-vorm)

doe de mond iets dicht als u achterin de mond wil stoken. zo staat er minder spanning op de wang en heeft u meer
ruimte. ook is een vochtige tandenstoker iets buigzamer.

Het gebruik van ragers:
Ragers zijn er in verschillende vormen en dikten. Er zijn ragers die kort zijn en die in een houdertje worden geplaatst, er zijn er ook zie zonder houder worden gebruikt. In het begin kan het gebruik van een rager pijnlijk en vervelend zijn, ook kan het tandvlees bloeden. Dit komt omdat het tandvlees nog ontstoken is maar als u dagelijks een rager gebruikt, gaat de ontsteking weg en stopt de bloeding. Het gebruik wordt dan ook minder vervelend.
Het gebruik van de rager lijkt eigenlijk wel wat op het gebruik van een tandenstoker. U steekt de rager in de ruimte tussen de tanden en kiezen.
Door voorzichtig wat heen en weer te bewegen reinigt u het oppervlak tussen de tanden en kiezen. Let ook hier op om een soort x-vorm te maken om een zo groot mogelijk oppervlak te kunnen reinigen.

Ontstoken tandvlees (gingivitis):
Met een goede mondhygiëne voorkomt u dat uw tandvlees ontstoken raakt. Daarom is het noodzakelijk dat u tweemaal daags de tanden poetst met een fluoridetandpasta en ook dagelijks de ruimte tussen de tanden en kiezen reinigt met een flossdraad, stoker of rager.

Gezond tandvlees ziet er roze uit en ligt strak om de tanden en kiezen. Het bloed niet als u de tanden poetst.
Als tandvlees ontstoken is kan het rood, gezwollen, pijnlijk zijn en bloeden. Dit kan door heel de mond zijn maar ook plaatselijk bijvoorbeeld tussen twee tanden of kiezen. Vaak is er ook sprake van een vieze smaak in de mond en/of een slechte adem.

De oorzaak van ontstoken tandvlees is tandplak wat op de overgang tussen tand/kies en tandvlees aanwezig blijft. Als de plak niet goed wordt weggepoetst zorgen de bacteriën die in die plak aanwezig zijn voor een ontsteking. Niet verwijderde plak gaat verharden onder invloed van kalkzouten in het speeksel en zo ontstaat tandsteen. Tandsteen heeft een ruw oppervlak en daar blijft weer gemakkelijk plak aanhangen en raakt het tandvlees steeds verder ontstoken.
Een tandvleesontsteking kan zich uitbreiden en het daaronder gelegen kaakbot aantasten. Uiteindelijk kan er zoveel kaakbot verdwijnen dat de tanden en kiezen los komen te staan. Deze ernstige vorm van ontsteking heet parodontitis.

Ontstoken tandvlees geneest alleen als u dagelijks alle plak in de mond verwijdert. De tandarts, mondhygiënist of preventie assistente kan het tandsteen verwijderen en u aanwijzingen geven om de mond goed schoon te houden.